Robert Burns

Robert Burns
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Alloway, 1759ko urtarrilaren 25a
Herrialdea	Britainia Handiko Erresuma
Bizilekua	Edinburgo
Heriotza	Dumfries, 1796ko uztailaren 21a (37 urte)
Hobiratze lekua	St Michael's Church, Dumfries (en) ; Burns Mausoleum (en)
Heriotza modua	: sortzetiko kardiopatia
Familia
Aita	William Burnes
Ama	Agnes Broun
Ezkontidea(k)	Jean Armour (en)
Seme-alabak	ikusi Elizabeth Bishop (Burns) (en) ; Robert Burns (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	eskoziera; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	kantugilea, poeta, idazlea, musikologoa eta nekazaria
Lan nabarmenak	ikusi Auld Lang Syne; To a Mouse (en) ; Is There for Honest Poverty (en) ; Ae fond kiss, and then we sever... (en) ; Scots Wha Hae; Tam o' Shanter; Halloween (en) ; The Battle of Sherramuir (en) ;
Mugimendua	erromantizismoa
Genero artistikoa	bertsoa; narraziozko poesia; kanta; balada; kantata
	robertburns.org

Robert Burns (Alloway, Hegoaldeko Ayrshire, Eskozia, 1759ko urtarrilaren 25a – Dumfries, 1796ko uztailaren 21a) Eskoziako gaeleraz aritu zen olerkari ezagunena da. Eskozieraz eta ingelesez ere idatzi zuen.

Bizitza eta obra

Laborari etxe batean sortua eta bere kasa ikasia, Pope, Thompson, Gray eta Young idazleen lanak irakurri zituen estiloa lantzearren. Hamalau urterekin idatzi zuen Jolie Nell bere lehen poema. Eskoziako ingeles moldez idatzi zuen lan gehiena. 1786. urtean argitara eman zituen bere «Poemak», Poems chiefly in the scottish dialect (Eskoziako dialektoan batez ere idatzitako poemak). Liburu honek arrakasta handia izan zuen. Ironikoa eta zorrotza zen oso; ez zuen sekula satira erlijiozkoa nahiz politikoa bazter utzi eta beti jardun izan zuen Eskoziaren burujabetzaren alde. Egun bakar batean ondu zuen Tam O´Shanter poema komikoa, bere lanik luzeena (200 ahapaldi, 1790).

1791. urtean Dumfriesera jo eta administrazioan hasi zen lanean, aspaldidanik Jamaikara joateko zituen asmoak alde batera utziz. Oso langilea zen, baina edalea ere handia zenez gero, gehiegikeriek eraman zuten gazterik mundutik 1796. urtean.

Burnsen poesia argi, zorrotz, ironiko, fresko eta herrikoiak leku berezia hartu du Eskoziako literaturan.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Robert Burns

(Ingelesez) burnsmuseum.org webgunea

Ikus, gainra

Tam o' Shanter poema.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q81960
Multimedia: Robert Burns / Q81960